بررسی اهداف تشکیل اتحادیه کشوری صنعت نشر – چاپ و نشر آنلاین

ضرورت اتحادیه کشوری صنعت نشر

مدیر انتشارات جامعه‌نگر بیان کرد: قبل از تشکیل این اتحادیه به‌نظرم بهتر است که یک ارزیابی از وضع موجود صنعت نشر کشور داشته باشیم؛ اینکه اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان و سایر انجمن‌ها و تشکل‌ هایی که در حوزه نشر فعال هستند چه‌کار کرده‌اند و چه مشکلی از صنعت نشر برطرف کرده‌اند. از سوی دیگر باید قدرت این تشکل‌ ها هم سنجیده شود؛ به عنوان مثال آیا توانسته‌ اند بر مشکلات و مسائل موجود درباره نشر غلبه کنند؟ این‌ها موضوعاتی است که باید کارشناسی و بررسی لازم روی آن‌ها انجام شود.

وی افزود: معتقدم اگر قرار است اتحادیه کشوری صنعت نشر تشکیل شود همین نمونه‌های موجود را به عنوان نمونه مطالعاتی می‌ توان در نظر گرفت و ببینیم در سال‌ های اخیر چه میزان در حل مشکلاتٰ آینده‌نگری صنعت نشر و راهبردها و استراتژی‌ها موفق بوده‌اند. باید در این زمینه مطالعه شود و بعد برای تشکیل یا تاسیس یک نهاد کشوری تصمیم‌گیری شود.

زینعلی ادامه داد: اگر کارهای پژوهشی در حوزه تشکیل اتحادیه کشوری صنعت نشر هم انجام شود؛ به‌نظرم تشکیل این اتحادیه خیلی نمی‌ تواند مسائل و مشکلات صنعت نشر را حل کند و فکر نمی‌ کنم که این مشکلات به دلیل نداشتن اتحادیه کشوری باشد.

بیشتر بخوانید: موانع تشکیل اتحادیه کشوری ناشران

وی تاکید کرد: یکی از مشکلات اساسی صنعت نشر این است که اقتصاد آن مشکلات اساسی دارد. آسیب‌شناسی‌های لازم برای بررسی مشکلات، آیند‌ه‌نگری‌ ها و موانع این صنعت هنوز انجام نشده است و همه این موارد نیاز به بررسی‌های دقیقی دارد که انجام نشده است.

زینعلی افزود: الان با تحقیقات میدانی تا حدود زیادی می‌ توان بخشی از مشکلات این صنعت را شناسایی کرد اما راهکاری برای این موضوعات بیان نمی‌ شود. در واقع اگر دنبال یک اتحادیه کشوری و سراسری هستیم که در سایه آن مشکلات صنعت نشر را حل کنیم، باید ضرورت آن بیان شود. باز هم تاکید می‌کنم که به‌نظرم تشکیل این اتحادیه نمی‌توانند این مشکلات را تسهیل کند.

زمینه لازم برای انجام فعالیت‌های صنفی سراسری فراهم نیست

وی در ادامه گفت: من تجربه کار صنفی دارم و بر اساس این تجربیات معتقدم که زمینه لازم برای انجام فعالیت‌های صنفی سراسری فراهم نیست. در دوره‌ای که فعالیت داشتم، معمولا با مشکلات بزرگی مواجه می‌شدیم که امکان رفع آن‌ها را نداشتیم. رفع این مشکلات به هم‌اندیشی‌ها و حمایت‌هایی گسترده اهالی صنف نیاز دارد اما معمولا چنین تعاملات و همراهی‌هایی را از سوی آن‌ها نمی‌بینیم.

زینعلی معتقد است؛ عدم همدلی و همراهی در صنف از موانع تشکیل اتحادیه کشوری صنعت نشر است، وی در ادامه گفت: درمجموع تجربه فعالیت صنفی من نشان می‌دهد که موانع زیادی وجود دارد که نمی‌ توان آن‌ها را حل کرد؛ یکسری مشکلات زیربنایی و اساسی.

وی ادامه داد: به طور مثال مسئله کپی‌رایت کتا‌ب‌ها یکی از دغدغه‌های ناشران کشور ما است اما در این زمینه اقدامات جدی انجام نمی‌شود و اگرچه تلا‌ش‌هایی از سوی مراکز دولتی و غیردولتی را شاهدیم، اما این تلاش‌ها به میزان کافی و لازم نیست؛ درحالی که یک موضوع کلان است و دولت بیشترین تاثیر را در بخش سیاستگذاری آن دارد.

مدیر انتشارات جامعه‌نگر تصریح کرد: قوانین حقوقی ما به شکلی تغییر نکرده است که حمایت کافی از متضررات عرصه کپی کتاب انجام شود؛ ناشری که کتابش کپی شده است باید وکیل بگیرد و مبالع زیادی بپردازد تا بتواند حق خود را بگیرد. از سوی دیگر تشکل‌‌ ها هم می‌گویند که برای برخورد با این موضوع نیاز به شاکی خصوصی داریم؛ درحالی که این کار هزینه‌های زیادی به همراه دارد که گاهی ناشر را از ادامه مسیر منصرف می‌کند.

وی بیان کرد: به‌طور کلی بخشی از مشکلات صنعت نشر به دلیل شرایط موجود و در حال گذار بودن این صنعت است و بخش دیگر به این دلیل است که سیاستگذاری‌ها به موازات این تغییرات انجام نمی‌شود و مشکلات برای فعالان ایجاد کرده است.

بهبود وضعیت کنونی و تشکیل یک اتحادیه سراسری 

وی درباره بهبود وضعیت نشر با تشکیل اتحادیه کشوری صنعت نشر گفت: به‌نظرم باید فعالیت اتحادیه کنونی ناشران و کتاب‌ فروشان به عنوان یک الگو، بررسی شود و ببینیم چه کارهایی می‌توانسته انجام بدهد و انجام نداده یا چه کارهایی انجام داده است یا اگر قدرت بیشتر داشته باشد، می‌تواند چه کارهای دیگری انجام بدهد. باید قبل از اینکه به سمت اتحادیه کشوری صنعت نشر گام برداریم باید وضعیت کنونی را ارزیابی کنیم.

گذار صنعت نشر از حالت سنتی به مدرنیته

زینعلی ادامه داد: مسئله دیگر این است که صنعت نشر ما در حال گذار از حالت سنتی به مدرن است؛ شکل سنتی به سمت نشر الکترونیک و POD و … حتی ممکن است شکل کتاب‌ها از حالت سنتی به شکل‌های دیگر تبدیل شود. در این زمینه تغییراتی هم باید در ساختار و شکل اتحادیه‌ و انجمن‌های موجود شکل بگیرد تا بتواند با کارهای پیش روی صنعت نشر همسنگ و متوازن باشد.

وی در پایان درباره کارهای ضروری قبل از تاسیس اتحادیه کشوری صنعت نشر گفت: باید بررسی کنیم که قرار است در اتحادیه کشوری صنعت نشر چه کارهایی انجام شود و با چه اهدافی تشکیل می‌شود، همچنین چشم‌انداز آن چیست و قرار است چه مشکلاتی را حل کند و اینکه آیا برای اهداف آن قابلیت انجام وجود دارد یا خیر و بر اساس آن تصمیم‌گیری کرد.