کیفیت مبنای برگزیدن هیئت انتخاب و خرید کتاب ارشاد

مهرزاد دانش به مسئله سلیقه‌ ای بودن یا نبودن انتخاب کتاب در هیئت انتخاب و خرید کتاب ارشاد پاسخ داد.

به گزارش چاپ و نشر آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان؛ مهرزاد دانش، مدیرکل دفتر امور چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره انتقاد‌هایی که به هیئت انتخاب و خرید کتاب ارشاد وارد می‌ شود گفت: مبنای هیئت خرید انتخاب و خرید کتاب وزارت ارشاد کیفیت کتاب ها است. وقتی دوستان از این مسئله صحبت می‌کنند که چرا از یک ناشر یا نویسنده بیشتر از ناشر یا نویسنده دیگری خرید می‌شود به دلیل این نیست که این هیئت ناشر محور یا مولف محور است. به کیفیت کتاب‌ها توجه می‌کند. قرار نیست برای آن یک فرمولی وجود داشته باشد.

وی افزود: براساس اینکه کتابی خوب، متوسط یا ضعیف باشد میزان خرید زیاد، متوسط یا کم می‌شود. همچنین موضوع کتاب هم از مسائلی است که در هیئت انتخاب و خرید کتاب ارشاد به آن توجه می‌شود. نگاه ما در این هیئت مصرف کننده محور است. برخلاف تصور رایج ما نمی‌خواهیم در این هیئت از ناشر حمایت کنیم. این تلقی اشتباه است ناشر برای حمایت از مصرف کننده از طریق تجهیز کتاب‌ها در مناطق محروم و شهر‌های مرزی کتاب‌هایی با موضوع روز را انتخاب می‌کنند.

مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه این خود ناشر است که برای هیئت انتخاب و خرید کتاب می‌آورد بیان کرد: هیئت خرید و انتخاب کتاب به سطح شهر نمی‌رود یا در پشت سیستم کتاب‌ها را انتخاب نمی‌کند؛ بلکه ناشر کتاب را برای دبیرخانه ارسال می‌کند ممکن است یک ناشر در دبیرخانه ده کتاب بیاورد یا ناشر دیگری دو کتاب بیاورد کتاب‌های هر دو ناشر را می‌بینیم. مسلم است ناشری که ده کتاب برای هیئت انتخاب و خرید کتاب می‌آورد ظرفیت و احتمال بیشتری برای خرید کتابش دارد.

دانش ادامه داد: درصورتی که هیچ کتاب ناشری کیفیت لازم را نداشته باشد در هیئت انتخاب و خرید کتاب ارشاد خریداری نمی‌شود. اگر بخواهیم درصد بندی به این موضوع نگاه کنیم ناشری که پنج کتاب از میان ده کتابش را خریده است، ۵۰ درصد کتاب هایش خریداری شده و ناشری که تنها دو عنوان کتاب برای خرید به این هیئت آورده باشد، صد در صد کتاب هایش خریداری شده است، اما اینگونه تصور می‌شود با کسی که پنج عنوان کتابش خریداری شده است رفاقت وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه شاید دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تنها بخشی در وزارت ارشاد باشد که تا این حد شفاف عمل می‌کند اظهار کرد: به هرکدام از مصوبات جلسات نگاه کنیم تاحدی تنوع موضوع در آن وجود دارد تا نگاه سلیقه‌ای. از جمله آن‌ها می‌توان به کودک، دین، تاریخ، هنر‌های نمایشی، ادبیات، هنر‌های تجسمی، موسیقی، جامعه شناسی، علوم سیاسی، دانشنامه، حتی دین در زمینه‌های فقه، فرهنگ شناسی و ژانر‌های مختلف کودک و نوجوان اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: فهرست مصوبات هیئت انتخاب و خرید کتاب وزارت ارشاد

عدم جناح بندی در هیئت انتخاب و خرید کتاب ارشاد

مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت ارشاد گفت: ما خرید‌های وزارت ارشاد اسلامی را در هیئت انتخاب و خرید کتاب ارشاد به جناح بندی محدود نکردیم. نگاه معتدلی به همه کتاب‌ها داریم. در انتخاب کتاب خوب برای ما تفاوتی ندارد. چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستیم تلاشمان این است کتاب‌هایی در حوزه فرهنگ، هنر، علوم انسانی، دین و کودک انتخاب کنیم. وقتی کتابی درباره روابط چین و ژاپن و کتاب دیگری با موضوع روابط ایران و چین به دست هیئت انتخاب و خرید کتاب ارشاد می‌رسد. مسلم این هیئت به دلیل بومی بودن کتاب روابط ایران و چین را برای خرید انتخاب می‌کند. چون کتاب دوم به دلیل بومی بودن موضوعش برای ما اهمیت بیشتری دارد.

دانش افزود: کتاب‌هایی که در جهت آرمان‌های کشورمان از جمله عدالت، کانون خانواده یا موضوعات مبتلابه کشور مانند خطرات شبکه‌های اجتماعی، آسیب شناسی اقتصادی و سیاسی نوشته شده باشد بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. هم موضوعات هم کیفیت کتاب‌ها در انتخاب خرید کتاب هیئت انتخاب و خرید کتاب ارشاد تاثیر می‌گذارد. برای مثال در انتخاب کتاب پژوهشی به روش تحقیق، فهرست منابع، روند آوردن مطالب در کتاب، شکل استاندارد آن، و پاسخ به سوال‌های اصلی و فرعی در انتخاب یک اثر پژوهشی بررسی می‌شود. همچنین مسائلی از جمله شکل استاندارد کتاب، نبود شلختگی در آن، صفحه آرایی و صحافی کتاب از موارد مهم و مدنظر هیئت انتخاب و خرید کتاب ارشاد است.

وی با اشاره به اینکه ممکن است موضوعی خوب باشد، اما مسائل به صورت کلیشه‌ای در آن مطرح شود برای همین در هیئت انتخاب و خرید کتاب ارشاد به آن توجهی نمی‌شود ادامه داد: ویراستاری بد کتاب از موارد دیگری است که باعث می‌شود یک کتاب خوب جزء خرید‌های هیئت انتخاب و خرید کتاب وزارت ارشاد نباشد. اینکه کتابی برگزیده جشنواره ادبی باشد در انتخاب این هیئت تاثیری ندارد، مگر اینکه تفاهم نامه‌ای میان برگزارکنندگان جوایز ملی مانند جایزه کتاب سال، جشنواره شعر فجر و جایزه ادبی جلال آل احمد با معاونت فرهنگی در زمینه خرید کتاب‌های برگزیده باشد. خرید این کتاب‌ها حالت دستوری دارد در بررسی‌های هیئت انتخاب و خرید کتاب تنها کیفیت کتاب اهمیت دارد.