بسته ‌بندی و محیط زیست – چاپ و نشر آنلاین

بسته ‌بندی اجناس مختلف عموما بعد از دریافت کالا و استفاده‌ های اولیه جزو قسمت ‌های دورریختنی است. شما تصور کنید که خانه ‌ای جدید گرفته ‌اید و برای آن چند قطعه وسایل خانگی تهیه کرده ‌اید، کارتن‌ های مختلف و بزرگ مقیاس بسته ‌بندی آن ها دیگر استفاده‌ ای برای شما ندارند و دور ریخته می ‌شوند.

برخی از بسته ‌بندی ‌ها مثلا بطری ‌های آشامیدنی قابل بازیافت و استفاده دوباره هستند و در مقابل برخی دیگر نه تنها بازیافت نمی ‌شوند بلکه برای محیط زیست هم مضر هستند. این مقاله، به بحث بسته ‌بندی و این نکته که در کنار سایر ملزومات یک طرح باید به محیط زیست هم توجه داشت می ‌پردازد.

همگام با پیشرفت در صنایع تولیدی بحث انبار و نگهداری و همچنین بخش حمل‌ونقل نیز مدرن شده است و به شرکت‌ها این امکان را داده که بتوانند با اطمینان به تمام نقاط دنیا صادرات کنند. این مقوله باعث گسترش و رونق تجارت شده و بسته‌ بندی را بیش از پیش مهم ساخته است. اینجاست که نقش بسته‌بندی در مراقبت کالا بسیار مهم تلقی می‌شود. در تجارت همیشه منفعت از اعلا درجه اهمیت برخوردار است، پس باید سعی شود در سایر قسمت‌های تجارت، از جمله حمل‌ونقل، حداقل ضایعات را داشته باشیم.

هرچند به نظر نمی‌آید اما بخش‌های متفاوت و افراد زیادی تلاش می‌کنند تا کالا سالم از کارخانه تا منزل شما حمل شود در این میان حجم انبوهی از مواد بسته‌بندی در لایه‌های متعدد به کار برده می‌شود. گفتیم که یک تاجر همیشه به دنبال منفعت بیشتر است، بخش بسته‌بندی هم از این قاعده مستثنی نیست. یک شرکت همیشه دنبال این است که با هزینه کمتر و در نتیجه بسته‌بندی ارزان‌تر کار حمل‌ونقل را به انجام برساند و این نکته را هم باید مدنظر قرار دهد که در عین به صرفه بودن یک بسته‌بندی، سالم رسیدن کالا هم شرط است. اینجاست که اهمیت طراحی و بسته‌بندی رخ نشان می‌دهد.

مواد بسته‌بندی و تکنیک‌های بسته‌بندی هر روز در حال تغییر و پیشرفت است. استفاده از مواد سبک وزن و در عین حال مستحکم‌تر از مدل‌های موجود، دستور کار همیشگی مدرن‌سازی بسته‌بندی است. امروز تاکید روی بسته‌بندی با کمترین مواد مصرفی است بدون اینکه محافظت کالا به خطر بیافتد. وزن کمتر یک بسته‌بندی وقتی تعداد زیادی از آن را بخواهیم جا به جا و حمل کنیم مهم جلوه می‌کند، حجم بسته‌بندی و فضایی که باید اشغال کند هم به همان اندازه مهم است.

این بحث‌ها همه به جای خود مهم هستند و تأثیرگذار اما مقوله توجه به محیط زیست یکی از آن عواملی است که عموما در طراحی مغفول می‌ماند. یک طراح خوب باید با توجه به کالایی که قرار است بسته‌بندی شود ارزیابی کند که بسته طراحی شده‌اش امکان بازیافت دوباره دارد یا قرار است تبدیل به زباله شود. فکر به این بخش می‌تواند سایر قسمت‌ها را تحت‌الشعاع قرار دهد؛ اگر قرار است بسته‌بندی دوباره مورد استفاده باشد یا به زباله تبدیل گردد باید در مورد جنس آن از همان ابتدا فکر شود.

جنس بسته‌بندی با وجود پیش شرط مضر نبودنش برای محیط زیست باید از ابتدا اندیشیده شود چرا که حتی گاهی در شکل طراحی و چگونگی آن نیز اثر می‌گذارد. وقتی قرار است بسته‌بندی زباله شود تنها کافی است این پیش‌شرط را که بسته‌بندی از مواد قابل تجزیه در طبیعت باشد را رعایت کرد و دردسر آن برای طراح بسیار کمتر از زمانی است که قرار باشد بسته‌بندی ما استفاده دو یا چند باره شود. مثلا باید توجه داشت کیفیت مقوا پس از هر بار استفاده کاهش می‌یابد پس بسته‌بندی که با مقوا انجام شده و قرار است دوباره مورد استفاده قرار بگیرد باید به این کاهش کیفیت توجه داشت.

منابع هر روز محدودتر می‌شوند و مواد اولیه کمیاب‌تر و بالطبع باارزش‌تر و گران‌تر؛ هزینه‌های بازیافت و جمع‌‌آوری و معدوم کردن زباله‌ها هم همینطور، پس طراحی و اجرای یک طرح بسته‌بندی که در کنار ملاحظات بازار به مساله‌های بعدی از جمله منابع زیستی و محیط زیست نیز توجه کند لازم و ضروری می‌نماید.